Op weg! (extramurale activiteit)

Omdat we nu al bijna twee weken intensief aan het bloggen en lezen zijn over de oorlogen, werd het tijd om zelf op 'oorlogspad' te gaan! Jonas en ik bezochten vandaag een aantal plaatsen die onze blik zeker en vast zouden verbreden. Door middel van een fotoreportage kan je alvast onze ervaringen beleven.

Vooraleer ik start, misschien toch nog even vermelden waar we overal gepasseerd zijn. We zijn gestart bij een klein Pools militair kerkhof in Lommel. Van hieruit zijn we naar een Duits militair kerkhof gegaan, eveneens gelegen in Lommel. Vervolgens zijn we verder gereden naar Leopoldsburg om daar een Belgisch en bij toeval Brits militair kerkhof te gaan bezichtigen om zo te eindigen in het museum van 'het kamp van Beverlo'. Meer informatie over de verschillende bezienswaardigheden krijg je aan het begin van elke fotoreportage.

Zoals je merkt zijn we verschillende begraafplaatsen gepasseerd, dit omwille van onze interesse en het belang dat we hechten aan de slachtoffers uit de oorlogen. De verschillen tussen de begraafplaatsen onderling, worden op de foto's duidelijk.

Pools militair kerkhof

Deze begraafplaats telt 253 grafstenen, het aantal begraven soldaten daarentegen lijkt niet precies vastgelegd. Op het kerkhof kan je ook een monument bewonderen dat er sinds 1959 staat. Dit kunstwerk werd gemaakt door Marion Wnuk en toont het beeld van een vrouw met een krans in haar handen. Opvallend zijn ook de twee graven met een Joodse davidster op hun grafsteen, die overigens ook een andere vorm heeft dan de omliggende grafstenen. Misschien een vreemd weetje, er heeft eigenlijk nooit ook maar één Poolse soldaat in Lommel gestreden. Op de muur achteraan op het kerkhof kan je de plaatsen lezen waar zij wel het leven hebben gelaten. Waarom liggen ze dan in Lommel? Destijds hebben ze deze bosgrond goedkoop kunnen aankopen en hebben ze deze gebruikt voor het aanleggen van een militair kerkhof om alle Poolse broeders samen te brengen.

Duits militair kerkhof

Door de minder indrukwekkende Poolse begraafplaats, gingen we met een soortgelijke verwachting naar de Duitse tegenhanger, ook gelegen te Lommel. Wat blijkt? Dit kerkhof telt maar liefst (+/-) 20000 kruisjes, met aan weerszijden een naamplaatje. Er liggen dus ongeveer 40000 soldaten uit WOII begraven op dit kerkhof, wat laten we zeggen, net iets meer is als het Pools kerkhof. Hiermee is deze begraafplaats, het grootste Duits militair kerkhof buiten Duitsland in West-Europa. Waarom zeg ik ongeveer? Omwille van sommige kruisjes met een naamplaatje als 'zwei deutsche soldaten' of 'drei deutsche soldaten'. Soms werden er dus meerdere soldaten op éénzelfde plaats begraven. Wat ook opvalt is dat deze soldaten geen naam hebben, niet alle soldaten konden geïdentificeerd worden.

Belgisch militair kerkhof

Onze tocht werd voortgezet richting Leopoldsburg, waar we na enige tijd zoeken op onze volgende bestemming aankwamen, het Belgisch militair kerkhof. Vooral de structuur waarop de graven waren geplaatst intrigeerde me. Vaak zit er een vrij éénduidige structuur in de militaire kerkhoven, hier was het eerder chaotisch. Al geloof ik niet dat ze onbewust op deze manier werden geplaatst. Waar we allebei wel even van opkeken was het feit dat deze begraafplaats in WOI werd gebruikt door de Duitse bezetters. De graven die ze hier terugvonden werden na WOII verplaatst. Laat het nu niet juist de Duitse begraafplaats zijn die we eerder hadden bezocht, waar de graven in kwestie werden geplaatst.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Brits militair kerkhof

Dit was beslist de grootste verrassing van de dag, een aangename verrassing. Onderweg naar het museum viel ons oog op de talrijke grafstenen die we langs de weg zagen. Met de voet vol op de rem stopten we ook hier, onze nieuwsgierigheid nam het over. De begraafplaats werd ontworpen door Philip Hepworth en  gaf rust aan 798 Britse vliegeniers en mariniers. Links de piloten, rechts de zeemacht. Bij het naderen van de 'headstones' (bij ons gekend als witte grafstenen) merkten we na korte tijd op dat we allebei stil geworden waren. De pakkende zinnetjes die familieleden op de witte grafstenen hadden gezet, ontnamen even onze anders zo losse stembanden. Bij het verlaten van de begraafplaats namen we ook nog even de tijd om onze namen in het bezoekersregister in te vullen, dit bezoek was beslist één van onze hoogtepunten.

Het museum van het kamp van Beverlo

De dag was geslaagd, de grafzerken met talloze quotes en wensen zullen mij maar Jonas ongetwijfeld ook nog een lange tijd bijblijven. Maar het was nog niet gedaan, onze laatste 'halte' was het Museum van 'het kamp van Beverlo'. Dit museum werd opgericht in 1972 en is sinds 1985 gehuisvest in het voormalig militair hospitaal uit 1850. Er hangt een rijke bron aan informatie over het kamp van Beverlo in de vooroorlogse periodes, WOI, het interbellum en WOII. Ik was alvast benieuwd! Mijn verwachtigen mocht ik jammer genoeg als snel terug in mijn rugzak steken. Het museum was inderdaad rijk aan informatie, maar er zat zo weinig structuur en samenhang in de uitgestalde materialen en bronnen dat de kwantiteit de kwaliteit verdoezelde. Toch heb ik ook hier nieuwe ervaringen en indrukken opgedaan!

Een leerrijke dag in mineur afsluiten is nooit leuk, maar anderzijds maakte de verrassing die hieraan vooraf ging het museumbezoek ruimschoots goed. Ik raad iedereen aan een militaire begraafplaats te bezoeken in zijn of haar buurt. Mits wat opzoekwerk ben ik er van overtuigd dat er ook in jou buurt één te vinden is. Tevreden keerden we terug naar huis. De uitstap was in onze ogen een succes en heeft mijn interesse voor de oorlogen weer maar eens doen groeien!

Ruben

Bronnen:
- http://www.flickr.com/photos/erfgoed/4304799530/ Geraadpleegd op 20 februari 2014
- http://nl.tracesofwar.com/artikel/463/Duitse-Oorlogsbegraafplaats-Lommel.htm Geraadpleegd op 20 februari 2014